Eikelboom - Ouwerkerk

TERUG naar STAMBOOM - naar OVERZICHT

Ouwerkerk-van Broekhoven


Cornelis Nanningszn Ouwerkerk 1791 - 1877


Twee eeuwen geleden


Twee eeuwen geleden, in januari 1809 vindt één van de grootste rivieroverstromingen van Nederland plaats, waarbij zo'n 300 mensen verdrinken.
Er zijn vele prenten bewaard gebleven uit die tijd van de overstroming. Door de strenge winter vriezen de killen in de Biesbosch dicht en moet al het rivierwater via Dordrecht naar de zee worden afgevoerd. Ook ontstaan door de strenge winter van 1809 grote ijsdammen en achter die ijsdammen stijgt het water soms razendsnel met dijkdoorbraken tot gevolg. Grote delen langs Maas, Waal en Merwede overstromen zo in januari 1809.

In Werkendam slaat het water 17 gaten in de dijken. Ook worden veel huizen vernietigd en zo'n 180 mensen raken aan de bedelstaf. In De Werken en Sleeuwijk zijn 23 dijkdoorbraken. Of er slachtoffers in de Biesbosch te betreuren zijn, is niet bekend. Er wonen in die tijd nog nauwelijks mensen in dit onherbergzame gebied.








Gedenkteken van de schrikkelijke overstrooming in Gelderland, voorgevallen in 1809. Rechts uit het midden koning Lodewijk Napoleon. Copyright Atlas van Stolk









Toch heeft de overstroming van 1809, maar ook eerdere grote rivieroverstromingen in de 18e eeuw wel grote gevolgen voor de Biesbosch. En wordt de kiem gelegd voor de scheiding van de Biesbosch in een Hollands en een Brabants deel. Al langer zijn waterstaatkundigen het erover eens dat de afvoer van de grote rivieren tekort schiet. Na de ramp van 1809 stelt Koning Lodewijk Napoleon nog datzelfde jaar het 'Comité Central van den Waterstaat' in om nu eindelijk een plan te maken en uit te voeren voor een betere rivierwaterafvoer. Diezelfde Lodewijk Napoleon heeft overigens de vele dorpen in het rampgebied bezocht en eigenhandig meegeholpen om de dijken met zandzakken te versterken.
Als oplossing voor de gebrekkige rivierafvoeren pleiten Jan Blanken en zijn collega F.W. Conrad voor het graven van een 'Nieuwe Merwede'. C.R.T. Kraijenhof pleit voor het beteugelen van de killen in de Biesbosch. Dit doolhof van killen slibt voortdurend dicht. 'Voor den goeden afvoer van het opperwater en van het ijs bleef niet ééne goede riviersprank over', zo schrijft Kraijenhof.
Zowel de plannen van Blanken als Kraijenhof voor een nieuwe riviermond kunnen rekenen op steun van rivierdeskundigen.
Er stroomt echter nog veel water door de Merwede alvorens de plannen tot uitvoering komen, beide ingenieurs liggen dan allang in hun graf.

De vorming van de Nieuwe Merwede begint pas in 1850, veertig jaar na de grote overstroming van 1809. Door het graven van de Nieuwe Merwede wordt de Biesbosch voorgoed verdeeld in een Hollandse en een Brabantse Biesbosch. Helemaal klaar is de Nieuwe Merwede pas in 1885. Niet veel later begint ook het graven van de Bergsche Maas. (Hannie Visser-Kieboom)





Kerkelijke ontwikkelingen Noord-Brabant.

Twee ontwikkelingen op kerkelijk gebied drukten hun stempel op de kerkgeschiedenis van Noord-Brabant in de eerste helft van de 19de eeuw.
In de eerste plaats de aanloop naar de katholieke emancipatie waarin figuren als koning Willem II en de latere bisschop Johannes Zwijsen een hoofdrol speelden.
In de tweede plaats was er de Afscheiding van de orthodoxen in de Hervormde Kerk in 1834. Deze afscheidingsbeweging was ontstaan in Groningen uit onvrede over de verwatering van de Bijbelse leer, maar kreeg snel vaste voet aan de grond in enkele protestantse gemeenten in Noordwest-Brabant.
Hoewel de opstap naar de katholieke emancipatie 'Brabant-breed' grote gevolgen had, mag ook de betekenis van de aanvankelijk marginale protestantse afscheidingsbeweging niet worden onderschat. Beide ontwikkelingen hebben grote invloed gehad op de kerkelijke geschiedenis van Nederland in de daaropvolgende eeuw op op de vorming van de Nederlandse identiteit. (www.thuisinbrabant.nl)



Cornelis Nanningszn OUWERKERK, zoon van Nanning OUWERKERK en Hermina VAN GORP, werd geboren op 22 februari 1791 in Almkerk,1 werd gedoopt op 27 februari 1791 in Almkerk1 en is overleden op 9 maart 1877 in De Werken2 op 86-jarige leeftijd.

Is bij besluit van den 25 februari 1822 van de verpligting, die ten aanzien der Nationale Militie op hem mogt hebben berust, vrijgesteld


Cornelis trouwde met Geertrui "Treuke" BIESHEUVEL, dochter van Barend BIESHEUVEL en Elizabeth "Lisebet" DE RIJK, op 6 maart 1822 in Sleeuwijk.4 Treuke werd geboren op 27 mei 1800 in Sleeuwijk,4 werd gedoopt op 1 juni 1800 in Sleeuwijk5 en is overleden op 1 juni 1884 in De Werken en Sleeuwijk2 op 84-jarige leeftijd. Haar roepnaam was Treuke.
Zij hadden zes kinderen: Nanning, Barend, Elisabeth, Hermina, Jannigje Cornelia en Jan Dirk.

Huwelijksnotities: Getuigen:

    1e Johannis Schaap, van beroep bouwman, oud drieënveeritg jaren, geboren te Woudrichem, wonende te Sleeuwijk;
    2e Rochus van Drunen, van beroep bouwman, oud zesenveertig jaren, geboren te Sleeuwijk, wonende te Sleeuwijk;
    3e Willem Snoek, van beroep werkman, oud vierendertig jaren, geboren te Sleeuwijk, wonende te Sleeuwijk;
    4e Adrianus Panneman, van beroep veldwachter, oud eenenvijftig jaren, geboren te 's Hage, wonende te Sleeuwijk, verklarende te zijn geene bloedverwant der contracterende hare beider zijde, als zijnde hen vreemd.

Huwelijkse bijlagen:

    - Certificaat Nationale Militie Cornelis
    - Uittreksel doopregister Cornelis
    - Uittreksel doopregister Geertrui


Geertui Biesheuvel
Doopnotities: getuige: Anneke Biesheuvel



De kinderen:

Nanning OUWERKERK werd geboren op 6 oktober 1822 in Sleeuwijk6 en is overleden op 24 maart 1856 in Sleeuwijk7 op 33-jarige leeftijd.

  • Geboorte aangifte door de vader op 7 oktober 1822 te Sleeuwijk6 getuigen: Rochus van Drunen, bouwman, oud 27 jaren en Pieter Verschoor, arbeider, 26 jaren.
  • Nanning was arbeider.

Nanning trouwde met Teuntje VINK, dochter van Gerrit Arieszn VINK en Maaike Lucasdr VAN DRUNEN, op 16 april 1853 in De Werken en Sleeuwijk.7 Teuntje werd geboren op 17 december 1827 in De Werken en Sleeuwijk en is overleden op 4 augustus 1899 in Sleeuwijk op 71-jarige leeftijd.
Zij hebben drie kinderen: Geertrui, Hellemina Nanske en Maaike.

Barend OUWERKERK werd geboren op 2 april 1825 in De Werken en Sleeuwijk6 en is overleden op 12 mei 1881 in De Werken en Sleeuwijk2 op 56-jarige leeftijd.
Hij trouwde nooit en heeft geen kinderen.

  • Geboorte aangifte door de vader op 2 april 1825 te De Werken en Sleeuwijk getuigen: Arie van der Nat, schoenmaker, oud 37 jaren en Cornelis 't Hoen, schoolonderwijzen, oud 25 jaren
  • Barend was arbeider.2
  • Overlijden aangegeven door Jan de Graaff (1845-1926) 12 mei 1881

Elisabeth OUWERKERK werd geboren op 6 september 1828 in Sleeuwijk8 en is overleden op 27 januari 1904 in De Werken en Sleeuwijk5 op 75-jarige leeftijd.
Elisabeth trouwde met Teunis Jan Willem SCHEURWATER,5 zoon van Cornelis Pellicaan SCHEURWATER en Heiltje VAN ARKEL, op 29 september 1855 in De Werken en Sleeuwijk.4 Teunis werd geboren op 5 april 1823 in De Werken en Sleeuwijk en is overleden op 5 januari 1892 in De Werken en Sleeuwijk5 op 68-jarige leeftijd.
Zij hebben zeven kinderen: Heiltje, Cornelis, Geertrui, Cornelia, Nanning, Jan Barend en Hermina.

  • Teunis was arbeider.

Hermina OUWERKERK werd geboren op 7 augustus 1830 in De Werken en Sleeuwijk8 en is overleden op 14 mei 1875 in Sleeuwijk op 44-jarige leeftijd.

  • Hermina was Tot 1856 dienstmeid.4
  • Vermelding: memorie van aangifte van Cornelis, 1877.9 staat in deze akte als Wilhelmina vermeld

Hermina trouwde met Hendrikus VAN DER NAT, zoon van Arie Dirckszn VAN DER NAT en Cornelia VAN HONK, op 15 november 1856 in De Werken en Sleeuwijk.4 Hendrikus werd geboren op 3 april 1825 in Sleeuwijk en is overleden na 1892.
Zij hebben zes kinderen: Arie, Geertrui, Nanning, Cornelia, Willemke en Herminus Dirk "Marinus".

  • Hendrikus was bouwknecht.

Jannigje Cornelia OUWERKERK werd geboren op 26 september 1833 in De Werken en Sleeuwijk en is overleden op 15 maart 1910 in De Werken en Sleeuwijk2 op 76-jarige leeftijd.
Overlijdensnotities: Vader overledene: Dirk Cornelis Ouwerkerk; Moeder overledene: Geertrui Biesheuvel
Jannigje trouwde met Cornelis KIJNEMANS, zoon van Johannes Teuniszn KIJNEMANS en Maria Mariadr NIEUWENHUIZEN, op 21 mei 1864 in De Werken en Sleeuwijk.7 Cornelis werd geboren op 11 april 1825 in Almkerk en is overleden op 11 december 1893 in De Werken en Sleeuwijk op 68-jarige leeftijd.
Zij hebben drie kinderen: Maria, Geertui en Johanna.

  • Cornelis was bouwknecht.
  • Memorie van aangifte van Cornelis Ouwerkerk, 1877, Sleeuwijk.9 Staat in deze akte als Cornelis Kindermans, ondertekend met Kijnemans

Jan Dirk OUWERKERK werd geboren op 18 april 1838 in De Werken en Sleeuwijk6 en is overleden op 24 juni 1882 in De Werken en Sleeuwijk2 op 44-jarige leeftijd.
Overlijdensnotities: overleden des namiddags vijf ure

  • Geboorte aangifte door de vader op 19 april 1838 te De Werken en Sleeuwijk6 getuigen: Reinier Haagmans, veldwachter, oud acht en veertig jaren en Otto Dekker, rietdekker, oud twee en dertig jaren
  • Jan was arbeider.4
  • Aangifte van overlijden op 26 juni 1882 te De Werken en Sleeuwijk door: Phillipus Coenradus Bouwer, oud zestig jaren, aanspreker en Cornelis Ottevanger, oud negen en veertig jaren, arbeider

Jan trouwde met Nanske VAN KRUGTEN, dochter van Willem VAN KRUGTEN en Jannigje Elisabeth OUWERKERK, op 13 augustus 1864 in De Werken en Sleeuwijk.4 Nanske werd geboren op 18 september 1834 in De Werken en Sleeuwijk6 en is overleden op 8 juni 1912 in De Werken en Sleeuwijk2 op 77-jarige leeftijd.
Zij hebben drie kinderen: Nanning Cornelis, Willem en Jannigje Elisabeth.


Bronvermeldingen

1. doopakte.
2. Overlijdensakte.
3. Cerificaat Nationale Militie.
4. huwelijksakte.
5. SALHA.
6. geboorteakte.
7. Genlias.
8. huwelijkse bijlage.
9. memorie van aangifte Cornelis Ouwerkerk



Memorie van aangifte der nalatenschap van Cornelis Ouwerkerk

De ondergetekende:
1. Geertruida Biesheuvel, weduwe van Cornelis Ouwerkerk, te Sleeuwijk
2. Teuntje Vink, weduwe van Nanning Ouwerkerk, aldaar, als angstlevende der ouders en als zodanig wettige voogdes van hare minderjarige kinderen Maaike en Nanske Wilhelmina, gesproten uit haar huwelijk met wijlen haren gemelden man
3. Geertruida Ouwerkerk, ten deze vertegenwoordigd door haar man Jan de Graaff, schipper, wonende aldaar met wien zij in algeheele goederen gemeenschap is gehuwd
4. Barend Ouwerkerk, arbeider, aldaar
5. Teunis Jan Willem Scheurwater, arbeider, aldaar, als in algeheele goederen gemeenschap gehuwd met Elisabeth Ouwerkerk
6. Hendrikus van der Nat, arbeider onder Ameide en Drimmelen, als langstlevende der ouders en als zodanig wettigen voogd voor zijne minderjarige kinderen Arie, Geertruida, Nanning, Cornelia Willemke en Marinus, gesprote uit zijn huwelijk met wijlen Wilhelmina Ouwerkerk
7. Cornelis Kindermans, arbeider te Dewerken, als in algeheele goederen gemeenschap gehuwd met Jannigje Cornelia Ouwerkerk en
8. Jan Dirk Ouwerkerk, bouwman, te Sleeuwijk, ten deze domicilie kiezende ten kantoren van notaris Van der Elst te Werkendam
Verklaren,
dat Cornelis Ouwerkerk, in leven gehuwd in gemeenschap van goederen volgens de transectie met de aangeefster Geertruida Biesheuvel, gewoond hebbende te Sleeuwijk, aldaar den 9e maart dezes jaars is overleden;
dat hij heeft nagelaten een testament verleden bij notaris W.J. van der Elst, te Werkendam den 9e september 1865, waarbij hij zijne hemelde huisvrouw heeft benoemd tot erfgename van het beschikbare gedeelte zijner nalatenschap, zijn de 1/4e, en alzoo tot erfgenamen van het beschikbare gedeelte daarvan heeft nagelaten zijne gemelde kinderen Barend, Elisabeth, Jannigje Cornelia en Jan Dirk, ieder voor1/6 in ¾ = 3/24 gedeelte, de kinderen van zijn vooroverleden zoon Nanning, zijnde n de gemelde minderjarige Maaike en Nanske Wilhelmina, benevens Geertruida Ouwerkerk bij plaatsvervulling van hun vader, samen voor 1/6 in ¾ = 3/24 of ieder voor 3/72 en de kinderen van zijn vooroverleden dochter Wilhelmina, zijnde gemelde minderjarigen Arie, Geertruida, Nanning, Cornelia Willemke en Marinus, bij plaatsvervulling van hunne moeder samen voor 1/6 in ¾ of ieder voor 3/144 gedeelte. Alle welke kinderen zijn gesproten uit de erflaters huwelijk meet aangeefster Geertruida Biesheuvel;
dat tot de huwelijks gemeenschap der erflaetrs en zijne vrouw geen onroerende goederen behoren, maar tot zijn persoonlijke nalatenschap de volgende, op den kadestralen legger der gemeente Dewerken bekend sectie B:
Nº    60   weiland groot          0 h     03 a     36 c
Nº 136  bouwland groot       0 h     26 a     00 c
Nº 137  bouwland groot       0 h     29 a     70 c
Nº 741  huis en erf groot      0 h     01 a     52 c
alle liggende onder Sleeuwijk;
dat hij geene goederen als bezwaarden erfgename of in vruchtgebruik bezat en dat daar zijn overlijden geen periodieke uitkeeringen zijn vervallen of overgegaan.
Geteekend ter onzer respectiene woonplaats in de maand september 1800 zeven en zeventig.

B Ouwerkerk
Teunis J.W. Scheurwater
Hendriekus vander Nat
C Kijnemans
J.D. Ouwerkerk
J.D. Graaff
T. Vink
Dit handwerk X van Geertruida
Biesheuvel gesteld in tegenwoordigheid
van de ondertekenden:
J.D. Ouwerkerk