Eikelboom - Ouwerkerk

Home

Foto's

• Tuin
• Natuur
• Gebouwen
• Vakantie
• Overig

voorouders

• Ouwerkerk
• Eikelboom

Links

• Zoogdiervereniging
• Genlias
• Genver

Contact

TERUG naar STAMBOOM - naar OVERZICHT

Ouwerkerk-van Broekhoven

Cornelis Gerardus (Kees) Ouwerkerk 1902 - 1973

Deze generatie heeft veel meegemaakt. De redelijke welvaart aan het begin van de eeuw, de Eerste Wereld Oorlog (1914-1918)(alhoewel Nederland neutraal bleef), de diepe recessie van de jaren 30 (werkloosheid), de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) en de wederopbouw van Nederland na de oorlog. De ontwikkelingen gaan snel, auto's, treinen en vliegtuigen, telefoon, radio en televisie etc veranderen de wereld om hen heen.

Cornelis Gerardus "Cees" OUWERKERK, zoon van Willem OUWERKERK en Hendrika Adriana "Riek" MOERMANS, werd geboren op 2 januari 1902 in Sleeuwijk,¹ is overleden op 27 augustus 1973 in Sliedrecht2 op 71-jarige leeftijd en werd begraven in Sliedrecht.² Zijn roepnaam was Cees.

Geboortenotities: geboren ten zeven ure des voormiddags

• Geboorte aangifte door de vader op 4 januari 1902 te Sleeuwijk¹ getuigen: Leonard Jan Wouter Struik Dalm, oud 43 jaren, van beroep secretaris en Jan Barend Scheurwater, oud 36 jaren, van beroep bode secretarie
• Hij was Christelijk Gereformeerd.
• Cees was op 16 februari 1931 handelsreiziger in Gorinchem.³
• Cees was lerend ouderling in de Christelijk Gereformeerde Kerk: van 1946 t/m 1960 te Gorinchem en van 1960 t/m 1970 te Nieuwpoort

Cees trouwde met Elisabeth "Bep" DE RUITER, dochter van Johannes "Johan" DE RUITER en Derkje Arissina VAN HARN, op 27 november 1929 in Sleeuwijk.⁴ Bep werd geboren op 9 januari 1904 in Veenendaal,¹ is overleden op 23 december 1993 in Sliedrecht² op 89-jarige leeftijd en werd begraven in Sliedrecht.² Haar roepnaam was Bep.
Zij hebben zeven kinderen: Johannes "Joop," Willem "Wim," Hendrik Jan "Henk," Hendrika Adriana "Riek," Aart, Johanna Maria "Annie" en Dirk Johannes "Dick".

Het verhaal

Cornelis Gerardus (Kees) Ouwerkerk is geboren op donderdag 2 januari 1902 om 07:00 in Sleeuwijk¹, zoon van Willem Ouwerkerk en Hendrika Adriana Moermans. Van de geboorte is aangifte gedaan door de vader op zaterdag 4 januari 1902 [bron: geboorteakte]: getuigen: Leonard Jan Wouter Struik Dalm, oud 43 jaren, van beroep secretaris en Jan Barend Scheurwater, oud 36 jaren, van beroep bode secretarie.

Kees is het middelste kind in het gezin. Na de geboorte van zijn zus Heiltje in 1903 wordt Kees in huis genomen bij zijn grootouders. Daar zal hij ongeveer 16 jaar blijven.
Waarschijnlijk is dit bij opa en oma van Krugten (Bastiaan en Nanske) opa Ouwerkerk (Jan Dirk) is dan al overleden. Later wordt gesproken over de mogelijkheid dat Kees een dubbele naam zal gaan voeren: Ouwerkerk van Krugten, omdat de naam van Krugten via deze lijn uit zal sterven. Navraag leert dat Kees dit wel mag doen, maar dat die naam niet zal gelden voor zijn kinderen. Daarom wordt daar vanaf gezien.

Kees gaat naar de lagere school in Sleeuwijk en daarna naar de HBS in Gorinchem. Kees kan goed leren, maar omdat hij veel ziek is doet hij geen eindexamen.

In 1917 overlijdt opa Bastiaan, rond die tijd gaat Kees weer thuis wonen.

Na de HBS gaat Kees werken als vertegenwoordiger bij Papierhandel Waardenburg en krijgt hij een auto van de zaak.
Het rijexamen wordt afgenomen door de dorpsdokter in Sleeuwijk. Ze gingen een eindje rijden de polder in. Op een gegeven moment moet er gekeerd worden, maar de dokter vindt weg wel erg smal, hij stapt uit en zegt tegen Kees: "Als jij verderop nou keert, dan stap ik weer in als je terug komt".

Kees heeft orgelles, eerst in Sleeuwijk, later in Gorichem bij van der Nat (van hen krijgt hij later een harmonium).

Kees heeft het examen kerkorganist behaald in
Amsterdam. Een van de opdrachten was een improvisatie op het voorspel van een psalm. Wat Kees ten gehore bracht werd niet door alle examinatoren even mooi gevonden. Maar een examinator kende de streek waar Kees vandaan kwam en zei tegen de anderen: "Ik weet waar hij vandaan komt en daar beleven ze de psalmen op deze manier". De andere examinatoren gingen akkoord en Kees was geslaagd.

Op de pont van Gorinchem naar Sleeuwijk leert Kees Elisabeth (Bep) de Ruiter kennen. Bep heeft orgelles in Sleeuwijk.

Bep is geboren op zaterdag 9 januari 1904¹ in Veenendaal, dochter van Johannes de Ruiter en Derkje Arissina van Harn.
Bep is de oudste van het gezin de Ruiter.
Ze groeit op in Veenendaal, over haar jeugd is niet veel bekend. De verstandhouding met haar moeder was moeizaam. Haar moeder had een moeilijk karakter en deed weinig in het huishouden. Waarschijnlijk kwam een groot deel van het huishouden op de schouders van Bep.
Bep kon driftig zijn.
In 1915 verhuisd het gezin naar Zaltbommel en in 1918 naar Gorinchem.
In deze tijd heeft ze orgelles in Sleeuwijk en heeft ze Kees ontmoet.
In 1923 vertrekt het gezin weer naar Veenendaal. Bep vertrekt naar Ede, later weer naar Veenendaal. Het is niet duidelijk of ze nog thuis woont.
In 1926 gaat ze werken in een tehuis voor ongehuwde dames in Rijssenburg. Daar blijft ze niet lang, In 1927 woont ze weer in Veenendaal.
In februari 1929 vertrekt ze naar Den Haag, waar ze in dienst gaat bij de familie Molenaar aan de Ant.Duijckstraat 108. Na het overlijden van broer Joop in juli 1929 gaat ze terug naar Veenendaal, waar ze blijft

tot aan haar huwelijk met Kees in november van dat jaar

Op woensdag 27 november 1929 trouwen Kees en Bep in Sleeuwijk. Kees is dan 27 en Bep 25 jaar.

Het huwelijk vind op verzoek van vader Willem plaats in Sleeuwijk (ivm het vee). Het wordt een trouwdag 'op stand', inclusief koetsjes. Kees en Bep waren er van uit gegaan dat vader Willem zou meebetalen aan de bruiloft. Dit bleek niet het geval en Kees en Bep moesten alles zef betalen. Bep heeft maanden beddentijken zitten naaien om aan extra geld te komen. Een flinke tegenvaller aan het begin van hun huwelijk.

Ze gaan wonen aan de Vries Robbéweg 100 in Gorinchem. Daar wordt op 15 februari 1931 de oudste zoon geboren, Joop, genoemd naar de overleden broer van Bep.
Rond 1932 verhuisd het jonge gezin naar de Arkelsedijk. Ze wonen boven, de familie Mes beneden. Daar wordt in 1922 zoon Wim geboren.
In 1933 wordt Kees ziek, hij krijgt TBC en wordt opgenomen in het Oranje Nassau sanatorium in Renkum. Daar verblijft hij drie maanden.
Kees verliest zijn baan en wordt werkloos. Het duurt 7 jaar voor hij weer werkt vind. Financieel moeilijke tijden breken aan.
In 1934 wordt Henk geboren. Het gezin verhuisd naar een goedkopere woning aan de A.Daatselaarstraat.

In 1935 verhuizen ze naar de A.B.C.straat 9 (Abraham Bloemaart Corneliszstraat) (Oktober 1947 windt er een omnummering van de huisnummers plaats en wordt 9 21). In dat huis wonen ze tot 1953.
17 oktober 1935 wordt de eerste dochter geboren, Riek. Na de bevalling wordt Bep ziek. Kees neemt de zorg voor het kind op zich.

In 1937 wordt Kees secretaris van het plaatselijk comité voor Werklozenzorg. Ook volgt hij in die tijd verschillende opleidingen, oa kantoorstenograaf in de Nederlansche taal, Kantoortypist, boekhouden en handelsrekenen, Fransche, Deutsche, Engelsche en Nederlandse Handelscorrespondentie.

In 1938 wordt Zoon Aart geboren.

Kees is inmiddels actief in de plaatselijke politiek voor de ARP (Anti-Revolutionaire Partij) en staat op de kieslijst voor de Gemeente raad.
Rond 1939 neemt hij zitting in het schoolbestuur. Joop weet nog dat bij de sollicitatie van een nieuwe leraar het kon gebeuren dat zijn eigen vader achter in de klas kwam zitten. Vooral op het geven van de godsdienstles werd goed gelet. Soms kon er een discussie ontstaan tussen vader en zoon, omdat zoonlief het wel een "geschikte vent" vond, maar dat vader het daar niet mee eens was.

Uit 'een eeuw als een dag' 100 jaar Vereniging tot stichting en in standhouding van scholen met de Bijbel te Gorinchem, 1991; blz 93

In 1939 (tijdens de mobilisatie) vindt Kees werk, hij gaat werken in de kazerne (corvee-dienst).

Tijdens de evacuatie van 14 mei 1940 gaat Bep met de kinderen alleen op pad. Kees gaat naar de stad in, naar het afweergeschut.

Op 14 mei 1940 gelastte Van Rappard de totale evacuatie van Gorcum. De waarnemer in de kerktoren meende een colonne motorrijders te hebben opgemerkt vanuit Hardinxveld, als voorhoede van de Duitsers. De burgemeester haastte zich naar de elektriciteitswinkel van Juda van Bueren, het "wonder van Gorcum". Juda exploiteerde de plaatselijke radiozender onder de naam "Gorinchemsche radio-centrale". Gorcumers kegen via de radio de opdracht de stad zo snel mogelijk te verlaten. Slechts een batterij luchtafweergeschut bleef bemand achter. Een kardinale fout, zo bleek later. De bevolking van Gorcum werd geëvacueerd via de Arkelsedijk naar Meerkerk. Dat bleek ook de route te zijn voor de aftocht van het gecapituleerde Nederlandse leger. Men liep elkaar letterlijk voor de voeten. In de tussentijd werd in het verlaten Gorcum op grote schaal geplunderd. Daarnaast werd de aftocht van het Nederlandse leger bemoeilijkt doordat Van Rappard de veerboten de rivier had laten opvaren.
Een militair commando kwam verhaal halen voor het stadhuis. Dat liep zo uit de hand, dat de burgemeester bijna ter plaatse werd gefusilleerd en zelf nog "vuur!" uitriep. Nadat de gemoederen redelijk bedaard waren en de meeste Gorcumers weer thuis kwamen, verscheen deze bekendmaking van het gemeentebestuur: Aan de bevolking van Gorinchem! Hedenmorgen is zonder dat gelukkigerwijs zulks achteraf noodzakelijk bleek, de evacuatie van Gorinchem gelast, na overleg met de plaatselijke militaire autoriteiten. Velen is daardoor moeite veroorzaakt, die achteraf bleek niet noodig te zijn geweest

In augustus van dat jaar wordt Annie geboren

In de oorlog is Kees magazijnmeester bij het magazijn waar de Duitsers de in beslag genomen spullen van de Nederlanders bewaren. Dit magazijn is gevestigd in een gebouw bij de watertoren. In eerste instantie wil hij niet voor de Duitsers gaan werken, maar de ondergrondse vraagt hem deze baan toch aan te nemen. Zij hebben graag een betrouwbaar aanspreekpunt binnen de muren. De ondergrondse vraagt hem informatie die hij verneemt over bv het onderwater laten lopen van de Betuwe aan hen door te geven. Dit doet hij.
Op het hoogtepunt van de Jodenvervolging en razzia's zegt hij zijn baan op. Hij verteld zijn baas dat hij niet wil werken voor een werkgever die dit op zijn geweten heeft. Zijn baas respecteert zijn mening en laat hem zonder gevolgen gaan.
Kees vindt werk op het distributiekantoor.
Van het magazijn kreeg hij wel eens spullen mee, vervanging van zijn eigen fiets die kapot ging, een radio ed., voor de capitulatie heeft Kees alle "geleende" spullen teruggebracht.
De Ouwerkerken zijn zeer rechtlijnig en gewetensvol. Het terug brengen van de geleende spullen is een voorbeeld, en ander is dat Kees samen met anderen moest zorgen voor het voorzien van voedsel aan de gezinnen van onderduikers. Er werd meel gestolen van een wagen van de firma Waltheer. Hij heeft dit gedaan, maar met een bezwaard gemoed.
Een andere bron verteld dat de eigenaar van de firma de vrachtauto met opzet zo parkeerde dat er uit "gestolen" kon worden.

In 1944 wordt Dick geboren.

Kees is actief in de Christelijk Gereformeerde Kerk in Gorinchem. Ik heb niet terug kunnen vinden wanneer hij in de kerkeraad is gekozen, maar dit moet in de oorlog zijn geweest.
Het volgende artikel staat in de beschrijving van de historie van de CGK te Gorinchem:
Na enkele teleurstellende reacties van beroepen predikanten ontstond er in maart 1946 voor de gemeente een grote verandering. Op zijn verzoek en na goedkeuring van de Kerkenraad sprak br. C. Ouwerkerk op zondag 3 maart 1946 in de avonddienst een stichtelijk woord. In de kerkenraadvergadering van maandag 18 maart 1946 werd besloten een instructie bij de Classis Dordrecht in te dienen met het verzoek, deze broeder volgens de kerkorde te onderzoeken en bij een gunstige uitslag, hem toestemming te verlenen in de gemeente Gorinchem op de zondag een stichtelijk Woord te spreken. De Classis keurde dit verzoek goed onder voorwaarde dat br. Ouwerkerk lekenarbeid zou verrichten en alleen in de eigen gemeente. Br. Ouwerkerk was voorganger van 1946 tot 1960.

De archiefstukken van de Classis Dordrecht zijn niet openbaar. Telefonisch vertelde de archivaris dat er van net na de oorlog weinig archiefstukken zijn, het papier was op de bon en duur. Hij vertelde wel dat je er van uit kon gaan dat Kees al veel eerder voorganger was in de kerk, maar dat dit in 1946 'gelegaliseerd' is. Waarschijnlijk is zijn voorgaan in de kerk van Gorinchem tijdens de oorlog gedoogd

In het drukke, jonge gezin is het Bep die het huishouden draaiende houdt. Kees is veel op pad.

Na de oorlog is Kees gaan werken als winkelbediende bij Westering op de Langendijk, een winkel voor radio's en verlichting. Daar neemt hij ontslag om fulltime lerend ouderling te worden.

In 1950 krijgt Kees van de Classis toestemming om in het hele gebied van de Classis Dordrecht voor te gaan (Exacte datum niet bekend bij de archieven)

Kees zit nog steeds in het schoolbestuur. In het jubileumboek: 'een eeuw als een dag', 100 jaar Vereniging tot stichting en in standhouding van scholen met de Bijbel te Gorinchem wordt hij een aantal malen genoemd:

Rond 1953 verhuisd het gezin naar de Maria van Reigersbergstraat 4
Vanaf 1959 mag Kees voorgaan in het gehele gebied van de Particuliere Synode van het Zuiden.

In 1959 wordt Kees gevraagd om als lerend ouderling voor te gaan in de gemeente van de Chr.Ger.Kerk te Nieuwpoort.

In december verhuizen ze naar de pastorie aan de Hoofdstraat 7 in Nieuwpoort.

Uit die tijd zijn twee preekschriften bewaard gebleven. Daarin werd ook bijgehouden waar en wanneer hij de preek heeft gegeven, om te voorkomen dat een preek twee maal op een plaats gegeven werd.

In de loop der jaren gaat zijn gezondheid steeds meer achteruit. Hij krijgt reuma aan zijn handen en hij krijgt aderverkalking. Bep moet hem steeds meer helpen. Zo kan hij zich zelf niet meer scheren. Lopen en staan worden moeilijker en pijnlijker.
Kees lijdt aan aderverkalking en rheuma.

1969: In de pastorie vieren Kees en Bep hun 40-jarig huwelijksfeest te midden van kinderen en kleinkinderen

In 1969 moet hij vanwege zijn gezondheid zijn ambt neerleggen en moeten ze de pastorie verlaten. Ze verhuizen dan naar de Haven in Nieuwpoort

Augustus 1972 verhuizen ze naar Sliedrecht, naar de Joost van de Vondelstraat 99

De gezondheid van Kees gaat steeds verder achteruit. Bewegen wordt moeilijk.
Op 27 augustus 1973 overlijdt hij op 71-jarige leeftijd.

Bep heeft staar aan beide ogen. In 1969 is ze daarvoor een keer bij de dokter geweest, deze zei dat er niets aan te doen was en dat ze er mee moest leren leven.
Het handwerken en lezen gaat steeds moeilijker. Voor een vrouw die niet kan stilzitten een ware straf.
Rond 1985 moet ze voor controle naar de internist. Daar wordt over haar slechte zicht gesproken en deze arts stuurt haar door naar de oogarts. Nu zijn er wel degelijk mogelijkheden er iets aan te doen.
Heel snel na het bezoek aan de oogarts wordt ze aan beide ogen aan de staar geopereerd.
Het gezichtsvermogen wordt geen 100%, maar goed genoeg om te kunnen lezen en eenvoudige breiwerkjes te doen. Zo breit ze lappen waar popjes en dekens van worden gemaakt.
Ze kan ook visite aan zien komen en kan ze uitzwaaien.
Elk jaar rond haar verjaardag komt de hele familie bij elkaar in een zaaltje in Sliedrecht. Ze geniet intens van het bezoek van alle kinderen, kleinkinderen (19) en achterkleinkinderen.
1992 Bep verhuist naar Huize Parkzicht kamer 415, Lijsterstraat 1 in Sliedrecht.
Ze overlijdt op 23 december 1993, bijna 90 jaar oud.

© R.C. Ouwerkerk & J.Eikelboom - januari 2013